Οι τρεις σύντομες ταινίες που θα βρείτε σε αυτή την ενότητα εξερευνούν από διαφορετική οπτική γωνία, το θέμα της πατρίδας όπως την ονειρεύτηκαν και την φαντάστηκαν κάποιοι πριν από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, ή όπως έζησαν την εμπειρία του Αγώνα κάποιοι άλλοι, και είδαν τις ελπίδες τους να δικαιώνονται ή τον κόσμο τους να χάνεται.
Το όραμα μιας πατρίδας: Ιωάννης Καποδίστριας και Ρωξάνδρα Στούρτζα
Ο Ιωάννης Καποδίστριας και η Ρωξάνδρα Στούρτζα, μετά τη γνωριμία τους στην Αγία Πετρούπολη, θα συναντηθούν ξανά στη Βιέννη το 1814, στο περιθώριο του Συνεδρίου που ένωσε τις αντιπροσωπείες όλων των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, στον απόηχο των Ναπολεόντειων πολέμων. Η αλληλογραφία τους φανερώνει την αμοιβαία εκτίμηση και τη βαθιά φιλία που έτρεφαν ο ένας για τον άλλον. Απασχολεί και τους δύο το μέλλον της “πατρίδας”. Αυτή η πατρίδα δεν έχει ακόμη σαφή γεωγραφικό προσδιορισμό, είναι περισσότερο μια ιδέα που σχετίζεται με την ελληνική γλώσσα, την κοινή ορθόδοξη πίστη τους και μια πολιτισμική κληρονομιά την οποία νιώθουν πως μοιράζονται, παρόλες τις διαφορές στην εκπαίδευση και την καταγωγή τους.
Ένας Επτανήσιος αγωνιστής της Επανάστασης: Ιωάννη Βαπτιστής Θεοτόκης
Οι ιδέες που πυροδότησαν την Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν άγνωστες στους Επτανήσιους. Ήδη από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης ο χώρος του Ιονίου είχε βιώσει τη μετάβαση σε ένα νέο πολιτικό καθεστώς, όταν οι Δημοκρατικοί Γάλλοι πήραν τον έλεγχο των νησιών, μετά την κατάλυση της Δημοκρατίας της Βενετίας. Έννοιες όπως η πατρίδα, η ελευθερία, η ισότητα, ο πολίτης, τα δικαιώματα, απέκτησαν θέση στο καθημερινό πολιτικό λεξιλόγιο των Επτανησίων. Το 1821, όταν ξέσπασε η Επανάσταση, τα Επτάνησα ήταν πια υπό Αγγλική κυριαρχία και οι αρχές προσπάθησαν να απαγορεύσουν κάθε ανάμειξη των νησιωτών στις εχθροπραξίες στην Ήπειρο, την Πελοπόννησο και τα νησιά. Ο Ιωάννης Βαπτιστής Θεοτόκης, μέσα από το ημερολόγιό του, μας διέσωσε τη μαρτυρία ενός Επτανήσιου που συντάχθηκε με τους επαναστατημένους Έλληνες, παρά τις απειλές της αγγλικής διοίκησης.
Η τιμή της ελευθερίας: πρόσφυγες του Αγώνα στην Κέρκυρα
Τα Ιόνια νησιά, στα χρόνια που προηγήθηκαν της Ελληνικής Επανάστασης, έγιναν μάρτυρες συγκρούσεων στην Πελοπόννησο και την Ήπειρο, και υποδέχτηκαν πρόσφυγες από το Σούλι και την Πάργα, ανθρώπους που θρήνησαν συγγενείς τους, που έχασαν το σπίτι και τα κτήματά τους, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους. Αλλά και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, όταν τα Επτάνησα ήταν πλέον κάτω από Αγγλική κυριαρχία, συνέχισαν να αποτελούν καταφύγιο προσφύγων. Η πολιορκία και η πτώση του Μεσολογγίου, η οποία εκτυλίχθηκε σχεδόν μπροστά στα μάτια των κατοίκων του Ιονίου, όπως μαρτυρεί η ποίηση του Διονυσίου Σολωμού, έφερε νέο κύμα ξεριζωμένων. Ο Ιωάννης Καποδίστριας προσπάθησε να συγκεντρώσει πόρους για τους πρόσφυγες όσο ήταν στην Ευρώπη μέσα από τις Φιλελληνικές Επιτροπές. Αλλά και ως Κυβερνήτης, μετά το 1828, κινητοποιήθηκε για τη φροντίδα όσων αναζήτησαν καταφύγιο στην Αίγινα, μετά την καταστροφή των Ψαρών και την πτώση της Αθήνας.
